Petanque algemeen

Petanque is de Provençaalse variant van jeu de boules, hoewel beide termen vaak als synoniemen worden gebruikt. Jeu de boules omvat alle spellen die met metalen ballen worden gespeeld. Voor petanque is weinig of geen uitrusting en infrastructuur nodig; het is eenvoudig van opzet, en de nadruk ligt op behendigheid in plaats van op fysieke kracht.

 Geschiedenis
Petanque is een typisch balspel dat in zijn vroegste vorm reeds bij de oude Grieken gespeeld werd. Daar werd het echter nog beoefend als een krachtspel. De Romeinen hebben er later meer een behendigheidsspel van gemaakt ongeveer in de vorm zoals we het nu nog kennen. Ook in de middeleeuwen bleven petanque en andere balspelen erg populair, maar daarna verslapte de interesse ervoor met uitzondering van bepaalde streken zoals de Franse Provence.
Na de Tweede Wereldoorlog is het petanque begonnen aan een indrukwekkende opmars die eerst geheel Frankrijk overspoelde maar al spoedig ook andere Europese landen en zelfs daarbuiten. Een van de oorzaken van deze vernieuwde populariteit van het petanquespel moet ongetwijfeld gezocht worden in de promotie die het gehad heeft via het toerisme.
De vele toeristen die met het petanque kennismaken in Frankrijk, de bakermat van dit spel, worden er blijkbaar zo door gegrepen dat ze het in hun eigen streken gaan importeren. Momenteel wordt petanque gespeeld in Zuid- en West-Europa, Noord-Afrika, de VS, Canada en zelfs tot in Thailand en Japan toe.

Spelregels en techniek
Bij petanque is het de bedoeling om de metalen ballen zo dicht mogelijk bij een klein houten balletje (de but of cochonnet) te werpen of te rollen. De afstand van de cirkel (van waaruit de spelers werpen) tot de but kan variëren van 6 tot 10 meter. Het spel kan op elke ondergrond worden gespeeld, maar vaak wordt er gekozen voor een ondergrond van zand of (grof) grind. In Frankrijk beleeft de sport zijn grootste populariteit, met 480.000 bondsleden, en ongeveer 17 miljoen vrijetijdsspelers.

Petanque kan in 3 varianten gespeeld worden:
1 tegen 1 (tête-a -tête, in Nederland enkelspel genoemd) iedere speler 3 boules,
2 tegen 2 (doublette) iedere speler 3 boules,
3 tegen 3 (triplette) iedere speler 2 boules. 

De metalen ballen ("boules") hebben een diameter tussen 70,5 en 80 millimeter, en een gewicht tussen 650 en 800 gram. De but ('Frans voor "het doel") heeft een diameter van 30 millimeter. Een afwijking van ten hoogste + of - 1 mm is toegestaan..

Het team dat de wedstrijd mag beginnen wordt bepaald door loting. Degene die de toss wint, trekt een cirkel met een diameter van 50 centimeter en gooit het but uit op een afstand tussen de 6 en 10 meter. Het team dat het but werpt, werpt ook de eerste boule en probeert deze zo dicht mogelijk bij het but te plaatsen. Daarbij moet er op gelet worden dat de voeten in de cirkel staan en zij niet van hun plaats mogen komen voordat de geworpen boule de grond heeft geraakt. Vervolgens mag de tegenpartij proberen een boule dichter bij het but te plaatsen (pointer), de bal van het andere team te verplaatsen (tirer of schieten) of het but te verplaatsen.
Het team dat het dichtst bij het but ligt, speelt pas weer als de tegenstander beter ligt of geen boules meer heeft. In het laatste geval mag dat team proberen meer punten te scoren door boules dichterbij te brengen dan de beste van de tegenstander. Voor elke boule die een speler dichter heeft geplaatst dan de tegenpartij krijgt men een punt (max. 6 punten bij triplette en doublette). Dan is de ronde of mêne voorbij. Het team dat heeft gescoord, trekt een cirkel op de plaats waar het but lag en gooit hem opnieuw, waarna de volgende mêne begint.
Het spel eindigt als een team het eerste 13 punten heeft behaald

Petanque in Nederland
In Nederland zijn de spelers georganiseerd in de Nederlandse Jeu de Boules Bond (NJBB), die in 1972 werd opgericht. De NJBB sloot zich in 1974 aan bij de Federation Internationale de Petanque et Jeu Provençal (FIPJP). Anno 2011 kende de NJBB circa 18 duizend leden, verspreid over 210 verenigingen die zijn georganiseerd in 13 afdelingen. Als alle recreatief spelende petanquespelers allen lid zouden zijn van de NJBB, zou deze bond de tweede sportbond zijn na de Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond. Dit betreft een schatting, want de meerderheid van de beoefenaars speelt af en toe tijdens de vakantie op campings en een groot aantal is lid van een recreantenvereniging.

Bron Wikipedia